"GOŁĘBI CHÓD" - stawianie stóp (nóżek) do środka – przyczyny, profilaktyka, rehabilitacja
W tym wpisie przedstawimy Ci informacje na temat:
Stawianie stóp (nóżek) do środka, zwane także chodem gołębim, to sytuacja, w której dziecko ustawia stopy wewnątrz, a pięty na zewnątrz.
Często dziecko odczuwa trudności, potykając się o własne nogi lub podłoże. Ten problem dotyczy wielu dzieci i może dotyczyć jednej lub obu kończyn dolnych.
Poznajmy kilka aspektów anatomicznych związanych ze stawianiem stóp (nóżek) do środka u dzieci.
Około 5-6 roku życia kończyny dolne powinny znajdować się w prawidłowej osi.
Gdy patrzymy na dziecko z przodu, prawidłowa oś tworzy prostą linię, prostopadłą do podłoża, przechodzącą przez środki stawów: biodrowych, kolanowych i skokowych.
Podczas chodzenia rzepka (przednia część kolana) powinna być umieszczona centralnie, a stopa oraz palce powinny być skierowane nieznacznie na zewnątrz.
Dla większości rodziców chód z wewnętrznym ustawieniem stóp (nóżek) kojarzy się z problemami dotyczącymi stóp.
Jednak w większości przypadków to ruchomość i funkcjonowanie stawów biodrowych mają wpływ na ten wzorzec chodu.
U niemowląt występuje naturalne zwiększone skręcenie szyjki kości udowej. W miarę jak dziecko opanowuje umiejętność chodzenia, biegania i skakania, to skręcenie powinno się zmniejszać. Dlatego też w pierwszych latach życia wewnętrzne ustawienie stóp (nóżek) podczas chodu jest normą.
Z upływem czasu, o ile rozwój dziecka przebiega prawidłowo, skręcenie to zmniejsza się, i około 7-10 roku życia stopy podczas chodu powinny być ustawione równolegle lub nieznacznie na zewnątrz.
Ważne!
Jeśli u dziecka nie obserwuje się poprawy chodu pomimo upływu czasu, warto rozpocząć proces diagnostyczny.
Należy pamiętać, że brak reakcji na ten problem może prowadzić do utrwalenia nieprawidłowego wzorca chodu oraz potencjalnych przeciążeń stawów stopy, kolan, bioder i kręgosłupa.
Dzieci, które charakteryzują się rotacją wewnętrzną stóp, często preferują siad w pozycji litery "W". W tej pozycji stawy biodrowe są skręcone do wewnątrz, a podudzia skierowane na zewnątrz. W ekstremalnych przypadkach dziecko może zgiąć stawy kolanowe pod kątem 90 stopni na boki. Tego rodzaju sytuację nazywamy siadem patologicznym, który nie jest wykonalny zarówno przez dzieci, jak i dorosłych, u których stwierdza się prawidłowo wykształcone stawy biodrowe. Podczas innych aktywności, takich jak przysiad czy wchodzenie po schodach, kolana często zbliżają się do siebie.
Przyczyny stawiania stóp do środka przez dzieci
Istnieje kilka głównych przyczyn stawiania stóp do środka, które wiążą się z niestabilnością układu ruchu oraz nieprawidłowym balansem mięśniowym w tułowiu i kończynach dolnych. U niektórych dzieci ten problem może być bardziej widoczny, zwłaszcza u tych, które nie lubią aktywności fizycznej. Często można zauważyć u takich dzieci wystający brzuch, odstające łopatki oraz zgarbioną sylwetkę, co wpływa na chód w rotacji wewnętrznej.
Jednak istnieje również kilka innych czynników, które mogą wpływać na ten problem. Należą do nich:
Stawianie stóp (nóżek) do środka może mieć różne przyczyny, związane z dysfunkcjami w układzie ruchu oraz zaburzeniami w samych stopach.
Jednym z możliwych czynników jest skręcenie kości piszczelowych do wewnątrz, jednak jest to rzadki przypadek.
Dodatkowo, występujące wady postawy, takie jak stopa końska czy stopa sierpowata, mogą przyczyniać się do chodu ze stopami skierowanymi do środka. Te zaburzenia objawiają się przywiedzeniem przodostopia, czyli zwróceniem palców wewnątrz, skróceniem wewnętrznej krawędzi stopy i rozciągnięciem zewnętrznej krawędzi stopy.
Dodatkowym czynnikiem, który może wpływać na wadliwe ustawienie stóp podczas chodu, jest nieprawidłowo dobrane obuwie, takie jak buty zbyt sztywne lub zbyt ciężkie. Tego rodzaju obuwie może ograniczać ruchomość stawów, co skłania organizm do zmiany wzorca chodu.
Diagnostyka - badanie
W przypadku nieprawidłowego wzorca chodu, istotne jest ustalenie dokładnej przyczyny problemu.
Diagnostyka powinna rozpocząć się od szczegółowego wywiadu dotyczącego ciąży, porodu, wczesnego etapu rozwoju oraz nawyków ruchowych dziecka. Podczas badania, ocenia się ruchomość stawów biodrowych, kolanowych i stóp.
Istotne jest również ocenienie osi obciążenia kończyny dolnej. Niestety, często w praktyce lekarze lekceważą ten problem, co może prowadzić do zaniedbania terapii. W celu uzupełnienia diagnozy, lekarz może skierować na badanie rentgenowskie, aby ocenić struktury kostne odpowiedzialne za występowanie problemu.
Leczenie, rehabilitacja, profilaktyka
Aby skorygować wzorzec chodu, konieczne jest poprawienie ruchomości stawów biodrowych, kolanowych i stóp.
Dodatkowo, należy zrównoważyć nierównowagę mięśniową, jeśli wzorzec rotacji wewnętrznej istnieje od dłuższego czasu.
Fizjoterapeuta może wykorzystać techniki terapii manualnej, masaż mięśniowo-powięziowy oraz ćwiczenia rozciągające.
Głównym celem terapii jest nauczenie dziecka prawidłowego obciążania kończyn dolnych w osi (w pozycji stojącej, z delikatnie skierowanymi na zewnątrz palcami).
Trening powinien rozpocząć się od prostych ćwiczeń w pozycji stojącej, a następnie stopniowo wprowadzać różne bodźce (np. ruchy rękami, rzucanie piłki) w celu utrudnienia ćwiczeń.
Ćwiczenia dynamiczne, które naśladują codzienne czynności w domu lub na placu zabaw, stanowią kolejny poziom trudności.
W procesie leczenia pomocne mogą być ćwiczenia z wykorzystaniem czucia głębokiego, które pozwalają dziecku na naukę prawidłowego ustawienia kończyn dolnych bez konieczności ciągłej kontroli wzroku.
Ważne jest także wykorzystanie różnych przyborów, takich jak dyski sensoryczne, trampolina czy równoważnia.
Podczas terapii należy również zwrócić uwagę na ulubiony wzorzec siadu dziecka, dlatego niektóre ćwiczenia powinny być wykonywane w pozycji siadu skrzyżnego (po turecku) lub siadu z piętami złączonymi z przodu ciała.
Dodatkowo, istotne jest wykonywanie ćwiczeń domowych, ponieważ jedynie terapia w gabinecie fizjoterapeutycznym raz lub dwa razy w tygodniu może nie być w stanie przywrócić prawidłowych wzorców chodu i siadu dziecka.
